Mentor odgrywa niezwykle ważną rolę w procesie uczenia się. Zadaniami mentora są asystowanie przy nauczaniu, inicjowanie powiązań społecznych oraz wsparcie techniczne w celu symulacji aktywności w środowiskach zdalnej kolaboracji. Jako asysta w nauczaniu mentorzy dostarczają studentom dodatkowej pomocy w celu objaśnienia i zrozumienia treści kursu. Zadanie mentora, jako inicjatora powiązań społecznych polega na wsparciu studentów w nawiązywaniu i rozwijaniu współpracy. Natomiast jako wsparcie techniczne mentorzy pomagają studentom rozwiązywać problemy techniczne.
Nauczyciel w projekcie SP4CE pełni rolę mentora. Rola nauczyciela / mentora różni się od klasycznej roli nauczyciela, ponieważ polega na kierowaniu zespołem, który realizuje serię procesów zmierzających do zdefiniowania i realizacji wspólnego celu. Zespół samodzielnie wyznacza wspólny cel we wczesnej fazie projektu, a następnie nauczyciel wspiera realizację całego procesu, który ma doprowadzić zespół do wyznaczonego celu. Nauczyciel / mentor ukierunkowuje studentów / uczących się w wyborze ich roli oraz zachęca uczących się do współpracy w zespole. Role w zespole studentów zależą od powołania i ambicji każdego studenta.
Nauczyciel jest moderatorem grupy / zespołu, a nie nauczycielem w tradycyjnym ujęciu. Twórcze i innowacyjne pomysły zespołu torują drogę do znalezienia rozwiązań problemów, które pojawiają się w realnym przedsiębiorstwie. Rolę nauczyciela można zatem porównać do pomocniczego „katalizatora” i moderatora grupy, a nie lidera zespołu. Trener, moderator, doradca i mentor – oto role nauczyciela w pracy z zespołem.
Aby umożliwić działanie mentora proponuje się następujący przewodnik. Opisuje najważniejsze obowiązki mentora i jego wkład w kierunku usuwania barier, zaspokajania potrzeb studentów oraz zwiększania efektywności nauczania i uczenia się. Może on być przyjęty przez mentorów, jak fundamentalne zadanie pomocy w środowisku pracy zdalnej tak, iż mają większą wiedzę o tym, co robić i jak w praktyce wykonywać zadanie mentora. Wytyczne obejmują trzy aspekty zadania mentora, opisuje jego obowiązki i wkład:
- Asystowanie, instruktaż:
– Obowiązki:
– Odpowiadanie na pytania studentów dot. zawartości pokojów nauki i/lub kursów
– Monitorowanie dyskusji
– Dostarczanie studentom informacji zwiększających efektywność kształcenia
– Objaśnienia zasad oceniania
– Śledzenie uczestnictwa studentów w kursie
– Rozpowszechnianie ogłoszeń
– Wkład:
– Dostarczanie szybkich odpowiedzi
– Poprawianie jakości instrukcji
- Inicjowanie powiązań socjalnych
– Obowiązki:
– Dostarczanie studentom niezbędnej wiedzy
– Pomaganie studentom w osiągnięciu celów szkolenia
– Dostarczanie dodatkowej pomocy
– Odpowiadanie na wątpliwości studentów
– Wkład:
– Ulepszać strukturę wsparcia studentów
-Podnoszenie poziomu zadowolenia studentów
– Podnoszenie jakości instrukcji i nauczania
- Dostarczanie wsparcia technicznego
– Obowiązki
-Trenowanie podstawowych umiejętności internetowych
– Wspomaganie studentów w rozwiązywaniu problemów z dostępem online
– Dostarczanie niezbędnych informacji dotyczących poruszania się po portalu
– Pomaganie studentom w znalezieniu specyficznych zasobów w środowisku eLearningowym
– Dodawanie lub pobieranie materiałów na portalu
– Przesyłanie wiadomości do forów dyskusyjnych
– Zmniejszenie obaw związanych z trudnościami technicznymi
– Wkład
– Podniesienie struktury wsparcie studentów
– Podnoszenie poziomu zadowolenia studentów
– Podnoszenie efektywność i wydajność pracy na portalu
Poniżej przedstawiono skróconą listę proponowanych działań. Główną rolą moderatora jest jak najskuteczniejsze wspieranie kreatywności i współpracy zespołu oraz tworzenie jak najbardziej pozytywnego środowiska pracy. Rozpoczynanie zdania od „i” lub „oraz” oznacza uzupełnianie i dalsze rozwijanie pierwotnego pomysłu, podczas gdy rozpoczynanie wypowiedzi od „ale” implikuje krytyczne, negatywne komentarze, które nie przyczyniają się do dalszego rozwoju pomysłu. Sugerujemy zatem, aby jak najczęściej rozpoczynać wypowiedź od „oraz” w miejsce „ale”, a co za tym idzie, w miarę możliwości unikać krytyki. Zwracanie się do zespołu z pytaniami rozpoczynającymi się od „jak” przekłada się na większe wsparcie i rozwój, podczas gdy pytanie „dlaczego?” skupia się na przyczynach lub problemie i odwraca uwagę od rozwiązania.
Proponowane zachowania moderatora grupy przedstawiono poniżej:
- Przekazuj pozytywne informacje zwrotne!
- Zachęcaj wszystkich członków grupy do przedstawiania własnych pomysłów!
- Zachęcaj do dyskusji na matem przedstawionych pomysłów!
- Zachęcaj członków zespołu, aby wyjaśnili swoje pomysły!
- Rozpoczynaj zdania od słów „i/oraz” i „jak”!
- Skup się na rozwiązaniach!
- Podsumuj wnioski, wyjaśnić ważne punkty!
- Podchodź poważnie do wszystkich komentarzy i oceniaj je sprawiedliwie!
- Czego moderator NIE POWINIEN robić / mówić?
Oto krótka lista zachowań, których moderator powinien unikać. Podstawowym założeniem jest ograniczenie negatywnych komentarzy i zachowań w grupie, również ze strony mentora / nauczyciela. Używanie słów „nie”, „ale” i negatywnej krytyki sabotuje proces znajdowania rozwiązań problemów, należy ich zatem unikać (również ze strony nauczyciela). Zadawanie pytania „Dlaczego?” zwraca uwagę na przyczyny, a nie na rozwiązanie, więc należy wystrzegać się tego typu pytań.
Nieprawidłowe zachowania moderatora grupy:
- Nie wygłaszaj sądów!
- Unikaj krytyki i negatywnych uwag, stosuj konstruktywne podejście!
- Nie pozwól, by jeden członek zespołu zdominował dyskusję!
- Nie próbuj zdominować dyskusji!
- Nie pozwól, by jeden punkt widzenia zdominował innych!
- Kontroluj własne uprzedzenia, spróbuj o nich zapomnieć!
- Nie zaczynaj zdania od słów „ale” i „dlaczego”!
- Unikaj pytań Tak/Nie, zadawaj pytania otwarte!
Wprowadzanie instytucji Mentora w środowiskach zdalnej współpracy ma wiele zalet i może być osiągnięte przez wiele sposobów i środków. Proces interakcji jest korzystny dla osób uczących się, pozwala im nauczyć się sposobów współpracy z ekspertami i pokazuje korzyści jakie mogą odnieść z ich wsparcia. Dla mentorów, takie interakcje pozwalają wzmocnić swoją wiedzę. Dodatkowo, wzajemne oddziaływania pomaga również mentorom zrozumieć perspektywę uczniów i pomóc im lepiej oceniać treści szkoleniowe.