Cel studium przypadku

 

Celem przedstawionego studium przypadku jest przedstawienie scenariusza wykorzystania portalu uwzględniającego różne aspekty związane z organizacją praktyk w Instytucie PIAP.

Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP jest jednostka naukową prowadzącą prace badawcze i rozwojowe na rzecz przemysłu.

Obecnie działania Instytutu PIAP koncentrują się w obszarach:

• automatyzacji i robotyzacji procesów produkcyjnych,
• automatyzacji transportu międzyoperacyjnego,
• systemów kontroli jakości z wykorzystaniem techniki wizyjnej,
• robotów mobilnych do zastosowań specjalnych,
• przemysłowych układów pomiarowych,
• specjalistycznej aparatury kontrolno-pomiarowej,
• recyklingu samochodów,
• realizacji projektów w ramach współpracy międzynarodowej.

 

W Instytucie PIAP praktyki odbywa około 20 praktykantów w ciągu roku. Praktykantami są zazwyczaj studenci wyższych uczelni technicznych. Część studentów odbywa praktyki w ramach IAESTE (The International Association for the Exchange of Students for Technical Experience http://www.iaeste.org/) . Są to Praktykanci z zagranicy gdzie często występuje bariera językowa i różnice kulturowe. W przypadku krajowych uczelni tematyka praktyk jest często związana tematami prac przejściowych lub dyplomowych.

Dodatkowo Instytut współpracuje z kołami naukowymi na uczelniach. Często członkowie kół naukowych uczestniczą w praktykach w Instytucie PIAP.

 

Przepisy wewnętrzne Instytutu PIAP i przepisy krajowe wymagają sformalizowanego podejścia związanego organizacją praktyk. Niezbędne jest przeprowadzenie szkolenia BHP związanego z ryzykami/zagrożeniami które mogą wystąpić podczas praktyki. Do każdego praktykanta przypisywany jest opiekun, posiadający kompetencje niezbędne do nadzorowania i monitorowania praktyki. Instytut PIAP podpisuje z każdym praktykantem umowę, która określa obowiązki i prawa obu stron umowy. Szczególnie ważne jest to w przypadku włączenia praktykanta w tworzenie wartości intelektualnych.

Praktyki w Instytucie trwają od dwóch tygodni do pięciu miesięcy. Instytut PIAP stara się podczas praktyk, jeśli jest to możliwe włączyć praktykantów w biegnące prace tak aby praktykanci nabyli umiejętności praktyczne.

 

Wykorzystanie Portalu SP4CE

 

Portal może być wykorzystany do komunikacji opiekun – praktykant (praktykanci). W tym procesie mogą uczestniczyć także inne osoby zaangażowane w praktykę lub jej monitorowanie na przykład kierownicy projektów lub pracowni. W ramach systemu można udostępnić praktykantowi wiedzę i dokumenty związane z bezpieczeństwem na jego stanowisku pracy, regulaminy wewnętrzne instytutu PIAP określające zasady postępowania na stanowisku pracy i organizację pracy, oraz wiedzę niezbędną do realizacji praktyki.

 

Kolejną funkcjonalnością jest możliwość dawania zadań (funkcjonalność pokojów nauki).

Zadania muszą być dostosowane do wiedzy, możliwości praktykanta i przewidywanego czasu praktyk. Wskazane jest aby zadania miały wymiar praktyczny i były związane z pracami obecnie wykonywanymi przez Instytut PIAP.

 

Następną funkcjonalnością systemu jest możliwość oceny wykonania zadań. System SP4CE umożliwia stworzenie użytkowników odpowiedzialnych za ocenę zadań, nie musi być to opiekun praktyk, wrażane jest jednak by oceny dokonywała osoba (osoby) o odpowiednich kompetencjach. Oceny będą znajdować się na karcie praktyk która otrzyma praktykant.

 

Ostatnią funkcjonalnością systemu jest łatwa możliwość monitorowania i raportowania procesu praktyki, co ułatwia przygotowanie raportu z praktyk (karty praktyki).

 

Na potrzeby praktyk powinno się otwierać osobne pokoje nauki. Jest możliwość wykonywania prac grupowych, w tym wypadku praktykanci korzystając z jednego pokoju nauki pracują nad tym samym zadaniem.

Rys.1 Widok systemu dostępnego pod adresem http://sp4ce.moodle.pl/ po zalogowaniu. Z prawej strony dostępna jest opcja Request your Learning Room

rys. 2

Lista dostępnych pokojów nauki

 

Przykład wykorzystania systemu SP4CE – założono pokój nauki gdzie przydzielono zasoby potrzebne do odbycia praktyki

 

Kim są użytkownicy?

 

• Trener (Coach) – osoba w piap będąca opiekunem studenta
• Nauczyciel (Mentor) – osoba z uczelni macierzystej/instytucji wysyłającej
• Student(ci) Student(s) – osoba(y) na praktyce w PIAP

 

Ewentualnie możemy dodać – kierowników projektów lub pracowni zaangażowani w praktykę i prace wykonywane podczas praktyk, osoby odpowiedzialne za ocenę praktyk/zadań.

 

W jaki sposób można używać portalu?

 

• Trener (opiekun) we współpracy z nauczycielem przygotowuje strukturę Pokoju Nauki. W ramach tego etapu dyskutują dostępne i użyteczne funkcje Pokoju Nauki, rodzaje działań niezbędnych do wykonania przez studentów (Przydziały, Sugestie, Czat, forum, warsztat), zasobów (książek, plików, folderów, etykiet, strona, URL), które będą stosowane w Pokoju Nauki. Zgadzają co do metody oceny wyników końcowych oraz określają poziomy dostępu.
• Trener (opiekun) informuje praktykantów o Pokoju Nauki, praktykańci rejestrują się w systemie za pośrednictwem poczty elektronicznej lub w inny sposób, Mentor przydziela im dostęp do Pokoju Nauki.
• Studenci mogą korzystać z dostarczonych materiałów i innych zasobów, komunikować się z Trenerem i Nauczycielem oraz innymi Studentami, prowadzić prace nad przydzielonymi zadaniami i/lub projektami, wyszukiwać lub poprosić o dodatkowe informacje.
• Trenerzy (opiekuni) i nauczyciele mogą zarządzać wszystkimi konkretnymi zadaniami przydzielanymi studentom. Każdy może korzystać z własnych kompetencji i umiejętności, aby osiągnąć najlepszy wynik.
• Trenerzy i nauczyciele mogą oceniać aktywność studentów.

 

Zasoby

 

Aby uzyskać dostęp do Pokojów Nauki (Learning Room) potrzebna jest rejestracja i uzyskanie klucza dostępu. Rejestracja odbywa się on-line, klucz może zostać przekazany mailowo przez mentora lub administratora systemu. Do pracy z Pokojem Nauki nie jest potrzebne specjalne oprogramowanie, tylko preferowana przez użytkownika przeglądarka internetowa (np. Google Chrome, Mozilla Firefox, Microsoft Edge). Rozwiązanie konkretnych problemów i zadań może wymagać użycia specjalnego oprogramowania, ale użytkownicy muszą być o tym poinformowany w ciągu trwania praktyk. Do przygotowania propozycji projektu i/lub raportów studenci mogą używać zwykłych aplikacji MS Office – MS Word, MS Excel, MS PowerPoint.

 

Przykład użycia (The Case)

 

Wykorzystanie systemu przy organizacji praktyk dla studenta Politechniki Gdańskiej z kierunku inżynieria mechaniczno medyczna. Student jest jednocześnie pracownikiem firmy, która oddelegowała go na praktykę w Instytucie PIAP. Po zapoznaniu się z profilem praktykanta i dyskusją z obecnym pracodawcą praktykanta (praktykantki) został opracowany program praktyk, przydzielono w systemie niezbędne zasoby umożliwiające realizację praktyk, osoby odpowiedzialne za udostępnienie urządzeń. Zasoby w postaci elektronicznej zostały przydzielone (patrz zrzut ekranu zamieszczony poniżej).

 

Rys. 3. Przykład wykorzystania systemu SP4CE – założono pokój nauki gdzie przydzielono zasoby potrzebne do odbycia praktyki

 

Jak został zrealizowany?

 

• Trener i nauczyciel przygotowują strukturę Pokoju Nauki (rys. ) zawierającą kartę praktyk, podstawowe informacje na temat instytucji przyjmującej praktykanta oraz dedykowane miejsce na materiały związane z zadaniami dla praktykanta.
• Na podstawie dostarczonych zasobów studenci zaczynają się wypracować swoje propozycje rozwiązania konkretnych problemów i/lub realizacji konkretnych zadań – określają pierwszy projekt rozwiązania.
• Podczas całych praktyk student może omawiać bieżące zadania, pomysły i postępy z nauczycielem, trenerem i innymi uczestnikami praktyk. Można korzystać z czatu on-line, forów dyskusyjnych i innych metod dostępnych na portalu.
• Studenci wypełniają na bieżąco kartę praktyk, która jest kontrolowana przez nauczyciela i stanowi jeden z dokumentów potrzebnych do zaliczenia praktyk.
• Studenci umieszczają w Pokoju Nauki opracowane przez siebie dokumenty zawierające rozwiązania zadań wykonanych podczas praktyk. Wyniki praktyk oceniane są przez trenera i nauczyciela.

 

Podsumowanie, zalecenia i warianty

 

Podsumowanie

 

Obecna wersja systemu posiada funkcjonalności niezbędne do przeprowadzenia efektywnego uczenia. Role użytkowników są jasno określone. System wspiera procesy związane z nauką monitorowaniem procesu uczenia się. Jednocześnie system jest otwarty na spersonalizowanie procesu uczenia co jest zaletą z uwagi na różnorodną tematykę praktyk w instytucie PIAP.

 

Jak rozwija się współpraca partnerska

 

Podczas praktyk większości obiegu informacji odbywała się drogą elektroniczną z wykorzystaniem systemu SP4CE. Wszyscy interesariusze posiadali dostęp do systemu a sam proces praktyk został dostosowany do potrzeb praktykanta, Instytutu PIAP i instytucji która oddelegowała praktykanta na praktyki.

Należy podkreślić, że po zakończeniu praktyk PIAP współpracował z praktykantem i instytucja zatrudniającą praktykanta pracownika w realizacji innych zadań.

 

Możliwe ryzyka

 

Ryzyka są związane z złym przydzieleniem zadań praktykantowi. W szczególności jest to problemem gdy specjalizacja  praktykanta lub jego oczekiwania wymagają zasobów, których Instytut nie posiada lub nie może udostępnić. Należy podkreślić, że zasoby Instytutu PIAP i możliwości przeprowadzenia praktyk są mocno związane z tematyką prac realizowanych w Instytucie dla odbiorców wewnętrznych i zewnętrznych.

 

Czego nie robić / należy być świadomym

 

Trener nie powinien przydzielać studentom zbyt skomplikowanych/niejasnych zadań do rozwiązania, szczególnie na początku okresu praktyk, przed lepszym poznaniem studenta. Uniknie się w ten sposób sytuacji gdy student dostanie zadanie, którego rozwiązanie nie leży w jego kompetencjach. Ewentualnie Trener powinien na bieżąco kontaktować się z Nauczycielem, który jest osobą lepiej znająca Studenta.

Dla Studenta przydzielenie zbyt skomplikowanego zadania może prowadzić do frustracji I braku motywacji. Czasami Studenci mają problem z rozpoczęciem realizacji zadania, ważne jest żeby w początkowym okresie Trener aktywnie starał się motywować Studenta, a także służył pomocą np. poprzez przedstawienie przykładowych rozwiązań podobnych problemów.