Το “παιδαγωγικό μοντέλο της εικονικής εταιρείας” έχει χρησιμοποιηθεί ως παιδαγωγική έννοια στο έργο OpenInn, που ήταν ένα από τα προηγούμενα έργα του SP4CE. Στην επόμενη ενότητα η μέθοδος θα περιγραφεί σε λεπτομέρειες για να βοηθήσει τους καθηγητές (που ονομάζονται μέντορες στο έργο SP4CE) στην καθοδήγηση τους, εν μέρει με βάση το υλικό του OpenInn. Ο κύριος στόχος της καινοτόμου διδακτικής μεθόδου «παιδαγωγικό μοντέλο εικονικής εταιρείας» είναι να δημιουργήσει ισχυρά εσωτερικά κίνητρα στους μαθητές, τους φοιτητές, καθώς το ισχυρότερο κίνητρο δημιουργεί ισχυρότερη δέσμευση.

Εσωτερικά κίνητρα:.. «Η διέγερση που οδηγεί ένα άτομο να υιοθετήσει ή να αλλάξει τη συμπεριφορά για τη δική του εσωτερική ικανοποίηση ή εκπλήρωση. Τα εσωτερικά κίνητρα συνήθως αυτο-εφαρμόζονται, και πηγάζουν από μια άμεση σχέση μεταξύ του ατόμου και της κατάστασης. Είναι πολύ σημαντικός παράγοντας στο σχεδιασμό της μάθησης ή της κατάρτισης. [46]»

Τα βήματα του «μοντέλου εικονικής εταιρείας» βάσει των αποτελεσμάτων του έργου OpenInn [47]:

Εικόνα 3.1.1 Τα βήματα του «μοντέλου εικονικής εταιρείας»

 

• Βήμα 1: Θέτουμε τους βασικούς κανόνες – Έγγραφο αξιών

Το πρώτο βήμα είναι να ορίσουμε τους βασικούς κανόνες και τις αξίες της ομάδας, αλλά και να συμφωνήσουμε σχετικά με αυτούς με τους μαθητές. Κάθε μαθητής καλείται να δώσει τον ορισμό του για κάθε σημείο της παρακάτω λίστας και να τον μοιραστείτε με τους συμμαθητές του / της στο έγγραφο που ονομάζεται «Έγγραφο Αξιών». Το έγγραφο αυτό μπορεί να έχει τη μορφή ενός Google εγγράφου ή οποιοδήποτε άλλου κοινόχρηστου εγγράφου.

Σημεία που πρέπει να οριστούν στο Έγγραφο Αξιών:

Εικόνα 3.1.2 Σημεία που πρέπει να οριστούν στο Έγγραφο Αξιών

Αν είναι απαραίτητη η συζήτηση για να διευκρινιστούν μέρη από αυτό, αυτό μπορεί να γίνει στο ίδιο έγγραφο ή χρησιμοποιώντας το Skype ή το Google Talk ή κατά τη διάρκεια μιας προσωπικής συνάντησης, ή οποιαδήποτε άλλη μορφή που ταιριάζει στην ομάδα. Το έγγραφο με μια σύντομη περιγραφή του κάθε σημείου μπορεί να δημοσιευθεί σε ένα blog και θα πρέπει να επισημαίνεται ως κοινό πλαίσιο για τη συνεργασία. Όταν το έγγραφο αξιών μοιράζεται και επικυρώνεται, το σύνολο γίνεται μια ομάδα.

• Βήμα 2: Θέτουμε τον κοινό στόχο – Brainwriting

Στο επόμενο βήμα ο κοινός στόχος της ομάδας πρέπει να οριστεί μέσα από μια διαδικασία brainwriting, με τη βοήθεια του Google Docs ή άλλου κοινόχρηστου εγγράφου, όπου κάθε μαθητής θα βάλει ανεξάρτητα ιδέες του / της. Το brainwriting μπορεί επίσης να γίνει κατά πρόσωπο εάν υπάρχει η δυνατότητα. Σε αυτό το στάδιο η ομάδα ορίζει ένα κοινό στόχο. Τα χαρακτηριστικά του κοινού στόχου θα ακολουθήσουν το PURE SMART μοντέλο που αναπτύχθηκε επίσης στο έργο OpenInn. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να ζητηθεί από τα μέλη της ομάδας να ορίσουν τον κοινό στόχο έχοντας κατά νου τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

Εικόνα 3.1.3 Οι ερωτήσεις για τον ορισμό των κοινών στόχων

• Βήμα 3: Αναθεωρούμε και συζητάμε τον Κοινό Στόχο

Όταν τελειώσει το βήμα του brainwriting, τα αποτελέσματα πρέπει να αναθεωρηθούν, να συζητηθούν και να συμφωνηθούν. Ο δάσκαλος / μέντορας θα καθοδηγήσει την ομάδα μέσα από ερωτήσεις σε συμφωνία σχετικά με τον κοινό στόχο. Ο κοινός στόχος πρέπει να συνοψίζεται σε 1 ή 2 προτάσεις.

• Βήμα 4: Αναθεωρούμε και καταγράφουμε τους υπάρχοντες πόρους υποστήριξης

Όταν ο κοινός στόχος έχει οριστεί, η ομάδα χτίζει έναν κατάλογο με τα σημεία όπου ορίζονται «θετικά πράγματα», ο κατάλογος αυτός μπορεί να γραφτεί στα Google Έγγραφα. Η ομάδα θα πρέπει να κάνει μια ανασκόπηση των υφιστάμενων πόρων της ομάδας: δεξιότητες, γνώσεις, εμπειρίες, επαφές, ειδικά υπόβαθρα, πηγές πληροφόρησης, κ.α. – οτιδήποτε, που μπορεί να είναι χρήσιμο στις συζητήσεις. Αυτή η «λίστα πόρων» μπορεί να χρησιμεύσει ως βοήθεια στην μετέπειτα διαδικασία, ιδίως σε περιπτώσεις που κολλάνε. Η φάση αυτή επικεντρώνεται στις πολύ θετικές πτυχές για να δημιουργήσει ένα καλό συναίσθημα που θα μας βοηθήσει στην οικοδόμηση της επόμενης φάσης.

• Βήμα 5 – 10(+/-): Συζητήσεις κατά πρόσωπο / online / κοινόχρηστα έγγραφα

Έχοντας τις «αξίες», τον «κοινό στόχο» και τη «λίστα πόρων» είναι καιρός για το βήμα των συζητήσεων. Αυτές οι συναντήσεις για την ομάδα του θα μπορούσε να είναι κατά πρόσωπο, σε (τάξη) δωμάτια ή μέσω των προγραμμάτων Skype ή Google Hangout. Στις συναντήσεις οι μαθητές μπορούν να μοιραστούν, να ελέγξουν, να δοκιμάσουν, να υποστηρίξουν, να αναπτύξουν τις ιδέες τους και να υποστηρίζονται από το δάσκαλο / μέντορα για το έργο αυτό. Εικονικές συναντήσεις είναι επίσης δυνατές, π.χ. για τα μέλη της ομάδας που χρειάζονται να ελέγξουν την κατάσταση της ομαδικής εργασίας στο σπίτι. Κατά τις συναντήσεις αυτές η ίδια η ομάδα μπορεί να προσδιορίσει ποια μέθοδο εργασίας θέλουν να ακολουθήσουν, για παράδειγμα, να μπορούν να εργάζονται ταυτόχρονα στο ίδιο κοινόχρηστο έγγραφο των Εγγράφων Google.

Πόσες συζητήσεις χρειάζεται μια ομάδα; Εξαρτάται εντελώς από την ομάδα και τους πόρους τους. Ίσως 3 συζητήσεις είναι αρκετές ή ίσως περισσότερες από 6 συναντήσεις / συζητήσεις είναι απαραίτητες. Αυτό που είναι σημαντικό στη σειρά των συζητήσεων είναι να έχουμε μια συζήτηση κλείσιμο – αυτή περιγράφεται στο επόμενο βήμα.

• Βήμα 11 (+/-): Κλείσιμο: Ορισμός των επιτευγμάτων και των εμπειριών

Η τελική συνάντηση χρησιμεύει ως κλείσιμο της όλης συνεργασίας. Κατά τη διάρκεια της τελικής συζήτησης συνάγονται τα συμπεράσματα, και η ομάδα πρέπει να αναλύσει το έργο καλύπτοντας αυτά τα σημεία:

• τι έχει δημιουργηθεί;
• τι έχει μαθευτεί;
• ποιες είναι οι κύριες εμπειρίες;
• τι γίνεται με τον κοινό στόχο;
• παρακολούθηση του έργου.

 

Ο ρόλος του καθηγητή / μέντορα

Στο έργο SP4CE ο δάσκαλος που βοηθά τους μαθητές ονομάζεται «μέντορας». Ο ρόλος του δασκάλου / συμβούλου είναι διαφορετικός από την κλασική ρόλο των εκπαιδευτικών, σε αυτή τη διαδικασία ο δάσκαλος καθοδηγεί την ομάδα μέσα από μια σειρά διαδικασιών για τον ορισμό και την επίτευξη ενός κοινού στόχου. Αυτός ο κοινός στόχος ορίζεται από την ίδια την ομάδα στο πρώιμο στάδιο του μαθήματος, αργότερα ο δάσκαλος υποστηρίζει την όλη διαδικασία που θα καθοδηγήσει την ομάδα στο στόχο. Ο δάσκαλος / μέντορας θα καθοδηγούν τους μαθητές / εκπαιδευόμενους στην επιλογή των ρόλων τους και προωθώντας την αμοιβαία υποστήριξη μεταξύ των εκπαιδευομένων. Οι ρόλοι στην ομάδα των σπουδαστών βασίζονται στην προσωπική κλίση και τη φιλοδοξία του κάθε μαθητή στην ομάδα.

Σε αυτή την προσέγγιση ο δάσκαλος είναι μάλλον ένας συντονιστής της ομάδας παρά ένας παραδοσιακός δάσκαλος. Οι δημιουργικές και καινοτόμες ιδέες της ομάδας θα βοηθήσουν να βρείτε λύσεις για τα προβλήματα που ανακύπτουν από την εν λόγω εταιρεία. Ως εκ τούτου, ο δάσκαλος θα πρέπει να είναι μόνο ένας υποστηρικτικός «καταλύτης» και συντονιστής και όχι ο αρχηγός της ομάδας. Εκπαιδευτής, συντονιστής, σύμβουλος και μέντορας – οι ρόλοι αυτοί θα πρέπει να είναι στο προσκήνιο όταν ασχολείται με την ομάδα.

Τι θα πρέπει να κάνει/λέει ο συντονιστής της ομάδας;

Εδώ είναι μια σύντομη και βασική λίστα προτεινόμενων συμπεριφορών. Η κύρια ιδέα είναι να επιτραπεί η δημιουργικότητα και η συνεργασία όσο το δυνατόν περισσότερο στο έργο της ομάδας και να είναι θετική όσο το δυνατόν περισσότερο. Χρησιμοποιώντας το «και» στην αρχή της πρότασης σας προσθέτετε πράγματα στην αρχική ιδέα και την αναπτύσσετε περαιτέρω, ενώ η χρήση του «αλλά» ακολουθείται από κριτική, αρνητικές παρατηρήσεις και δεν οδηγεί σε ανάπτυξη. Ως εκ τούτου, σας προτείνουμε να χρησιμοποιείτε «και» αντί του «αλλά» όταν ξεκινάτε μια παρατήρηση, και η στάση σας πρέπει να επικεντρωθεί στην περαιτέρω ανάπτυξη της ιδέας αντί να επικρίνει. Χρησιμοποιώντας το «πώς», ως ερώτηση εκκίνησης επιτρέπει επίσης περισσότερη στήριξη και ανάπτυξη, ενώ το «γιατί» ψάχνει για τις αιτίες ή επικεντρώνεται στο πρόβλημα και την οδήγηση της προσοχής μακριά από τη λύση. (Για περισσότερες λεπτομέρειες παρακαλούμε να ελέγξετε τις ιστοσελίδες που προσφέρονται στις περαιτέρω αναγνώσεις.)

Εικόνα 3.1.4 Η προτεινόμενη συμπεριφορά για τον συντονιστή της ομάδας

Τι ΔΕΝ θα πρέπει να κάνει/λέει ο συντονιστής της ομάδας;

Αυτή είναι η λίστα των «ΜΗ», επίσης, σύντομη και βασική. Η κύρια ιδέα είναι να περιορίσει τα αρνητικά σχόλια και τις συμπεριφορές στην ομάδα, όσο και από την πλευρά του μέντορα / καθηγητή. Τα «όχι» και τα «αλλά» και οι αρνητικές κριτικές δεν επιτρέπουν στις λύσεις να αναπτυχθούν, ως εκ τούτου, παρακαλώ προσπαθήστε να τα εξαλείψετε από την ομάδα (και, επίσης, από την πλευρά του δασκάλου). Επίσης το «γιατί» μάλλον επικεντρώνεται στους λόγους και όχι τόσο πολύ στη λύση, γι’ αυτό παρακαλώ επίσης να προσπαθήσετε να αποφύγετε τις ερωτήσεις που αρχίζουν με «γιατί». (Για περισσότερες λεπτομέρειες παρακαλούμε να ελέγξετε τις ιστοσελίδες που προσφέρονται στην προηγούμενη υποσημείωση.) Καλή τύχη!

Εικόνα 3.1.5 Η λάθος συμπεριφορά από τον συντονιστή της ομάδας